Nếu bạn muốn hiểu thật rõ và nắm chắc về phân tích kỹ thuật trong đầu tư tiền điện tử thì lý thuyết Dow chính là điều bạn cần học đầu tiên. Lý thuyết DOW là nền tảng của phân tích kỹ thuật hiện tại trong thị trường tài chính nói chung và thị trường tiền điện tử nói riêng. 

Vậy lý thuyết Dow là gì? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu ngay bây giờ.

Lý thuyết Dow là gì?

Về cơ bản, Lý thuyết Dow là một khung phân tích kỹ thuật, dựa trên các bài viết của Charles Dow về lý thuyết thị trường. Dow là người sáng lập và biên tập viên của Tạp chí Phố Wall và nhà đồng sáng lập của Dow Jones & Company. Là một phần của công ty, ông đã giúp tạo ra chỉ số chứng khoán đầu tiên, được gọi là Chỉ số Vận tải Dow Jones (DJT), theo sau là chỉ số Trung bình Công nghiệp Dow Jones (DJIA).

Các nguyên tắc cơ bản của lý thuyết Dow

Thị trường phản ánh tất cả mọi thứ

Thị trường phản ánh tất cả các yếu tố có ảnh hưởng chung đến cung cầu, bao gồm những thông tin như lạm phát, dữ liệu lãi suất, báo cáo tài chính,… từ quá khứ cho tới hiện tại cũng như cảm xúc của nhà đầu tư, tất cả đều có thể gây ảnh hưởng tới thị trường và được phản ánh vào giá trên thị trường. Mặc dù không thể dự đoán được những sự kiện như động đất hay thiên tai, nhưng thị trường lại có thể phản ánh những sự cố này bằng cách tác động gần như là lập tức đến giá cả.

Ví dụ, nếu một công ty được dự kiến sẽ phát hành báo cáo tài chính cho thấy kết quả kinh doanh tốt hơn, thị trường sẽ phản ánh điều này trước khi nó xảy ra.

Nhu cầu đối với cổ phiếu của họ sẽ tăng trước khi báo cáo được phát hành, và sau đó giá có thể không thay đổi nhiều khi báo cáo cuối cùng được phát hành. Cũng có một số trường hợp giá cổ phiếu của một công ty có thể giảm ngay sau khi tin tức tốt được đưa ra, vì nó không tốt như kỳ vọng.

Nguyên lý này trong lý thuyết Dow cũng được liên kết chặt chẽ với Giả thuyết thị trường hiệu quả (EMH) của Eugene Fama. Tuy nhiên, lý thuyết Dow khác biệt ở chỗ nó được sử dụng để dự đoán xu hướng trong tương lai.

Xu hướng thị trường

Một số người cho rằng chính các bài viết của Dow là nền tảng cho khái niệm xu hướng thị trường, hiện được coi là một thành phần thiết yếu của thế giới tài chính. Lý thuyết Dow nói rằng có ba loại xu hướng thị trường chính:

• Xu hướng chính – Kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm, đây là chuyển động lớn của thị trường.
• Xu hướng cấp hai – Kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.
• Xu hướng cấp ba – Có xu hướng chết trong vòng chưa đầy một tuần hoặc không quá mười ngày. Trong một số trường hợp, chúng có thể chỉ kéo dài trong một vài giờ hoặc một ngày.

Bằng cách kiểm tra các xu hướng khác nhau này, các nhà đầu tư có thể tìm thấy cơ hội. Trong khi điều quan trọng cần xem xét là xu hướng chính, các cơ hội thuận lợi có thể xảy ra khi xu hướng cấp hai và xu hướng cấp ba dường như mâu thuẫn với xu hướng chính. Ví dụ, nếu bạn tin rằng một loại tiền mã hóa có xu hướng chính tích cực nhưng có xu hướng cấp 2 và cấp 3 tiêu cực, bạn có thể có cơ hội mua nó ở mức giá tương đối thấp và bán nó ngay khi giá trị của nó tăng.

Vấn đề là bạn cần nhận ra mình đang quan sát loại xu hướng nào và đó là thời điểm để vận dụng phân sâu hơn. Ngày nay, các nhà đầu tư và nhà giao dịch sử dụng một loạt các công cụ phân tích để giúp nhận ra họ đang xem xét loại xu hướng nào.

Ba giai đoạn của xu hướng chính

Theo Dow xu hướng chính dài hạn có ba giai đoạn là: Tích Lũy (Accumulation Phase), Cộng cồng tham gia (Public Participation), Phân phối (Distribution).

Giai đoạn tích lũy

Sau giai đoạn thị giảm giá (bear market) trước đó, giá tài sản (cổ phiếu, chỉ số, tiền điện tử,…) còn thấp do tâm lý thị trường chủ yếu là tiêu cực do thông tin xấu,… các nhà đầu từ thiếu thông tin, thiếu hiểu biết sẽ sợ hãi và bán tháo. Ngược lại, các nhà đầu tư, các nhà giao dịch thông minh có hiểu biết, có thông tin nhận thấy thị trường đã “tiếp nhận” hết tất cả những tin tức tồi tệ nhất, cộng đồng đã bán tháo gần như hết, áp lực bán không còn nữa, họ sẽ bắt đầu tích ở giai đoạn này, lúc này nguồn cung dồi dào và giá thấp do số lượng mua vào ít mà số người bán tháo thì nhiều.

Việc tích lũy này gần như diễn ra âm thầm ít làm hưởng đến giá cả thị trường, giá cả hầu như không có biến động đáng kể.

Giai đoạn bùng nổ giá, cộng đồng tham gia tích cực

Những nhà đầu tư đã tham gia tích lũy tin tưởng rằng trong dài hạn thị trường sẽ tiếp tục tăng trưởng. Khi điều này thực sự diễn ra, giá bắt đầu tăng trở lại, các tin tức lạc quan được tung ra, tâm lý tiêu cực tan biến, gần như tất cả mọi người nhiều người đều nhận thấy cơ hội mà các nhà đầu tư, nhà giao dịch thông minh đã thấy.

Mọi người ngày càng tích cực mua vào, làm cho giá tăng đột phá, càng làm cho cộng đồng gia tăng sự quan tâm, đẩy giá ngày càng cao hơn, xu hướng tăng giá được hình thành rõ ràng.

Giai đoạn phân phối

Báo chí bắt đầu đưa thêm nhiều tin tức lạc quan, sự tăng giá của thị trường. Nhu cầu đầu cơ trên thị trường đạt mức cực đại, giá tăng rất mạnh, những nhà đầu tư thông minh đã tham gia thu mua ở giai đoạn tích luỹ bắt đầu bán ra cho những người mới vào thị thường mà thu về lợi nhuận, sẽ có nhiều dấu hiệu thể hiện sức mua giảm, xu hướng bắt đầu yếu đi, các nhà giao dịch có hiểu biết đã tham gia từ trước đó cũng nhận thấy các dấu hiệu này và cũng bắt đầu bán ra.

Những người mua ở giai đoạn này là những người tham gia thị trường cuối cùng, những người mới, thiếu hiểu biết. Giống như các con cừu để làm thịt, những người tham gia luôn hy vọng rằng lợi nhuận vẫn sẽ tiếp tục sau khi đã bỏ lỡ nhiều cơ hội trước đó, họ nghĩ thị trưởng chỉ đang điều chỉnh và sẽ tiếp tục tăng, nhưng thật không may, họ đang ”đu đỉnh” và cơ hội để thoát “hàng” thực sự khá mong manh.

Ngược lại, ở thị trường giảm giá (bear market) thì cơ bản các giai đoạn này được đảo ngược, bắt đầu từ những người nhận thấy các dấu hiệu sức mua giảm, xu hướng yếu đi, xu hướng đi xuống, họ sẽ bán ra tài sản của mình cho những người tham gia thị trường sau cùng (những người mới), giai đoạn sau đó giá thật sự đi xuống và nhiều tin tức tồi tệ được tung ra mọi người bắt đầu tháo chạy.

Khi tất cả tin tức tồi tệ nhất đã được tung ra, khi các nhà đầu tư thông minh nhận thấy cơ hội sẽ bắt đầu tích luỹ trở lại, và tiếp tục các giai đoạn như trên.

Tương quan giữa các chỉ số

Dow tin rằng các xu hướng chính trên một chỉ số thị trường nên được xác nhận bởi các xu hướng quan sát được trên một chỉ số thị trường khác. Tại thời điểm của đề xuất này, các chỉ số được nhắc đến chủ yếu là Chỉ số Vận tải Dow Jones và Trung bình Công nghiệp Dow Jones.

Trước đó, thị trường vận tải (chủ yếu là đường sắt) gắn liền với hoạt động công nghiệp. Điều này là bởi, để sản xuất nhiều hàng hóa hơn, trước tiên cần phải tăng hoạt động đường sắt để cung cấp nguyên liệu thô cần thiết.

Như vậy, có một mối tương quan rõ ràng giữa ngành sản xuất và thị trường vận tải. Nếu một thị trường tăng trưởng thì thị trường kia cũng vậy. Tuy nhiên, nguyên tắc tương quan giữa các chỉ số này ngày nay không còn phù hợp vì nhiều hàng hóa là kỹ thuật số và không yêu cầu giao hàng thực tế.

Khối lượng là yếu tố quan trọng

Như nhiều nhà đầu tư hiện nay, Dow đã tin rằng khối lượng là một chỉ số quan trọng, có nghĩa là một xu hướng mạnh mẽ phải đi kèm với khối lượng giao dịch lớn. Khối lượng càng lớn, các biến động giá càng có nhiều khả năng phản ánh xu hướng thực sự của thị trường. Khi khối lượng giao dịch thấp, chuyển động của giá có thể không mô tả xu hướng thị trường thực sự.

Xu hướng sẽ tiếp tục cho đến khi sự đảo ngược được xác nhận

Dow tin rằng nếu thị trường đang có xu hướng đi lên hoặc đi xuống, nó sẽ tiếp tục xu hướng đó. Vì vậy, ví dụ, nếu cổ phiếu của một doanh nghiệp bắt đầu có xu hướng tăng lên sau tin tức tích cực, nó sẽ tiếp tục theo xu hướng này cho đến khi nó thể hiện một xu hướng đảo ngược. Vì điều này, Dow tin rằng nên nghi ngờ các xu hướng đảo ngược cho đến khi chúng được xác nhận là xu hướng chính mới. Tất nhiên, việc phân biệt giữa một xu hướng cấp hai và việc bắt đầu một xu hướng chính mới là không dễ dàng, và các nhà giao dịch thường nhầm lẫn các xu hướng đảo ngược mà cuối cùng chỉ là xu hướng cấp hai.

Các lưu ý về lý thuyết Dow

Lý thuyết Dow vẫn có một số hạn chế nhất định và không phù hợp với các giao dịch ngắn hạn, nó khá trễ và không phải lúc nào cũng đúng hoàn toàn trên các giao dịch ngắn hạn ở khung thời gian thấp. Bây giờ thị trường còn giao dịch theo các khung thời gian thấp như khung 15 phút, 5 phút, thậm trí 1 phút, chứ không chỉ giao dịch theo ngày như các thị trường truyền thống trước đây, ở các khung thời gian thấp thị trường bị nhiễu nhiều hơn, thông tin kém chính xác. Thị trường ngày nay cũng phức tạp hơn, sự ảnh hưởng của tâm lý đám đông, Internet, công nghệ. 

Tổng kết

Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết, hy vọng bạn đã phần nào nắm được toàn bộ nguyên lý của lý thuyết Dow. Hiện nay đã có rất nhiều ý kiến cho rằng lý thuyết Dow đã lỗi thời, nhưng hầu hết nhà đầu tư vẫn cảm thấy nó rất hữu ích trong giao dịch. Chúc anh em luôn có những quyết định đúng đắn trong giao dịch.